21 ADIMDA MONSTERA BAKIM
IŞIK
- Monstera bolca filtreli ışığa ihtiyaç duyar. Bu ne demek? Cama ne kadar yakın olursa o kadar iyi, ama arada tül gibi bir filtre olması şartıyla.
- Direkt güneş ışığı almamasına dikkat edin ki yaprakları yanmasın.
- Arada bir bitkiyi döndürün, her yeri eşit ışıktan faydalanabilsin.
SULAMA
4. Her sulamada saksı deliğinden su çıkana kadar iyice sulayın.
5. İki sulama arası toprak neredeyse kurumalı (kışın tam kurusa daha iyi)
6. Sulama sıklığı yaşadığınız yere ve mevsime göre değişiyor; kışın 2-3 haftada bire kadar düşebilirken, yazın çok sıcak iklimlerde iki günde bire çıkabiliyor sulama aralıkları.
7. Sulamadan önce üstteki toprağı biraz karıştırıp havalandırabilirsiniz.
8. Filtreli su veya dinlendirilmiş su kullanmak toprakta tuz birikmesini önler.
BESİN
9. Büyüme döneminde, bahar ve yaz aylarında daha sık sıvı besin verebilirsiniz. PLOT Yeşil Yapraklı Bitki Besini ile bahar-yaz aylarında coşarlar.
10. Toprağın üzerine yavaş salınımlı gübre de konabilir aynı dönemde.
KÖKLENDİRME
11. Köklendirmek için doğru zaman, bitkinin büyüme dönemi, yani ilkbahar ve yaz ayları.
12. Köklendirmek için çelik alıp suya koyduğunuzda, kökler oluşana kadar çok ışık almayan bir yere koymak önemli; çünkü henüz aktif kök sistemi yok, kök oluşturma aşamasında. Örneğin cam kenarında değil de, pencerenin biraz gerisinde konumlandırabilirsiniz.
BİTKİ DESTEĞİ
13. Yaygın Monstera türlerinden borsigiana ve adansonii sarmaşık yapılı oldukları için bitki destek çubuğuna ihtiyaç duyabilir, deliciosa ise nispeten kendi kendini destekleyebilen bir yapıya sahip.
HAVA KÖKLERİ
14. Uzayınca saksıya geri sokulabilir. Moss pole bitki çubuğu kullanıyorsanız hava köklerini de bu desteğe sarabilirsiniz. Desteği ıslattıkça hava kökü de su almış olur.
YAPRAK TEMİZLİĞİ
15. En güzeli bahar veya yaz aylarında balkona / bahçeye çıkarıp hortumla tüm bitkiyi yıkamak, böylece hem yaprakların tozu alınmış olur hem de sulanmış. Aynı şekilde banyoda da duş aldırabilirsiniz.
16. Yaprakları nemli bezle silmek de bir diğer alternatif.
17. Yaprakların altını ve üstüne silerken bir yandan zararlı kontrolü yapmış olursunuz. Zararlıyla karşılaşırsanız erken önlem almak hayat kurtarır.
- PLOT Yaprak Temizleyiciyi 10-15 günde bir yapraklara ve toprağa fısfıs yaparsanız bitkiyi koruma altına almış olursunuz. Bitki zararlısı varsa o zaman daha sık kullanıp bitkinin yeniden sağlığına kavuşmasını hızlandırırsınız.
AKLINIZDA BULUNSUN
18. Monsteranız çok iyi ışık alan bir yerde değil ama gayet mutlu. Yaprakları gayet sağlıklı. Sadece yeni yaprak açması çok uzun sürüyor, yeni gelen yapraklar tam açamadan kararıp ölüyor. Bunun anlamı ne olabilir? Monstera daha fazla ışığa ihtiyaç duyuyor demektir. Yeni yaprakların açması için yeterli ışık alması gerekiyor.
19. Monsteranızın yaprakları kararıp ölüyor. Bunun anlamı ne olabilir? Kararan yapraklar gençse sebep yetersiz ışıktır, ancak olgun yapraklar kararıyorsa normaldir, görevini tamamladı diye düşünebiliriz.
20. Yapraklar deliksiz büyüyor. Bunun anlamı ne olabilir? Genç yapraklar delikli olmayabilir. Akışına bırakmak gerek. Ancak bir süre sonra hala delik oluşmamışsa ortamda eksik bir şey olduğu şeklinde yorumlayabiliriz. Öncelikle ışığı kontrol etmek önemli. Çok iyi filtreli ışık aldığından eminseniz, su ve besin ihtiyacını gözden geçirebilirsiniz.
21. Yapraklar sararıyor. Bunun anlamı ne olabilir? Sulama rutininizi gözden geçirin. Az sulama veya çok sulama olabileceğini düşünüyorsanız önce bu konuda düzenleme yapmak gerekir. Ani soğuklar da yapraklarda sararmaya yol açabilir.
22. Yaprak kenarları kararıyor. Bunun pek çok sebebi olabilir:
- FAZLA IŞIK: Monstera iyi ışık sever, ama fazlası yaprak kenarlarında kararmaya yol açabilir, özellikle yaz aylarında. Kuzey-doğu cephelerinde direkt cam önünde, batı-güney cephesinde camın önünde + arada tül var gibi düşünün ideal ortamı.
- YETERSİZ IŞIK > TOPRAKTA TUZ BİRİKMESİ. Kimyasal besin kullanmak ya da bitkiyi çeşme suyuyla sulamak tuz birikmesine sebep olbilir. Kimyasal bitki besini kullanıyorsanız ve ışık yetersizse bitki besini alır ama kullanamaz, böylece toprakta tuz birikir. Toprakta sodyum fazla olduğunda da bitkinin büyümesi yavaşlar ve yaprak kenarları kararır. Siz ne kadar sularsanız sulayın sodyum fazlası yüzünden kökler suyu alamaz. Organik içerikli besin kullanarak ve arıtılmış / dinlendirilmiş su ile sulayarak bunu önleyebilirsiniz. Çoktan karardıysa toprağın üstünden bir parmak kalınlığında toprağı atın, üzerine taze toprak ekleyin. Sonra bitkiyi bahçe/balkona alıp veya küvete koyup arıtılmış suyla bolca sulayın ki toprakta birikmiş tuz suyla birlikte delikten aksın gitsin.
- Yeterli suladığınızdan emin olun, özellikle yaz aylarında toprak tam kurumadan-kurumaya yüz tuttuğunda, yavaş yavaş, su delikten çıkana kadar sulayın.
- Ortam nemi yeterli olmadığında yaprak kenarları kararabilir. Yaz aylarında ayda bir nem kürü yapın, örneğin siz duş aldıktan sonra banyoda monsteraya da duş aldırın ve 4-5 saat veya gece boyunca kapalı banyoda bırakın ki neme doysun.
MONSTERANIN YAPRAKLARI NEDEN KIVRILIR?
Bulunduğu ortamda ya da bakım rutininde yanlış giden bir şeyler vardır.
Monstera yaprağının kapladığı alanını daraltmak ve su kaybını önlemek için yaprağını kıvırır. Bu da genelde şu problemlere işaret eder.
- Aşırı sıcak hava
- Yetersiz sulama
- Köklerde problem
- Bitki zararlılarından kaynaklı sıvı kaybı
Yaprakların kıvrılma şekli de ipucu verir.
- Yaprak içe ve yukarı doğru kıvrılıyorsa, yetersiz sulama, nem eksikliği veya bitki zararlısı problemi olabilir.
- Kıvrılma yaprağın dibine doğruysa ve yapraklar kendini bırakmış gibiyse o zaman aşırı sıcak veya yetersiz sulama diye düşünebiliriz.
- Yapraklar kıvrılıp buruşmuşsa, yine yetersiz sulama ve nem eksikliği diye düşünebiliriz.
ÖNEMLİ:
“Az sulama / Çok sulama” dendiğinde sadece verdiğiniz su miktarını düşünmeyin.
Bitkinin aldığı ışık miktarı, toprağın geçirgenliği veya bunun gibi başka etkenler bitkinin ne kadar suya ihtiyacı olduğunu belirler.
Aynı bitkiyi siz 4-5 günde bir sularken, başka birinin 7-8 günde bir sulaması gerekebilir; çünkü sizin bitkiniz daha fazla ışık alan yerdedir suyu daha hızlı kullanır, diğerininki daha az ışık alır ve dolayısıyla suyu daha az/yavaş kullanır.
Sizin toprağınız geçirgendir, verdiğiniz su köklere ulaşır işlevinin görür ve sonra delikten akıp gider, bir başkasınınki geçirgen toprak değildir, su toprakta sıkışır kalır, sulama devam ettikçe kökler yavaş yavaş çürümeye başlar (aslında çok sulamıyor bile olsa).
O yüzden, “az sulama” / “çok sulama” gibi kavramları tedavinin değil teşhisin ilk adımı gibi düşünün. Böylece bitkimizin problemini daha bilinçli çözebiliriz.